Stolpersteine in Groningen
Wie weet wat Stolpersteine zijn? Of wie weet het niet?
Je komt ze steeds vaker tegen. In tientallen Nederlandse plaatsen struikel je erover en dat is ook precies de bedoeling: het zijn struikelstenen. Stolpern is Duits voor struikelen. Ze liggen aan je voeten, tussen de bestrating, niet meer dan 10 bij 10 cm groot, zodat je moet bukken om de tekst te kunnen lezen. Bukken, met hart en ziel, is respect betonen, zegt de bedenker.
Respect en medelijden zijn op hun plaats. Het zijn gedenktekens die worden geplaatst voor de vroegere woonhuizen van mensen die door de nazi’s verdreven, gedeporteerd, vermoord of tot zelfmoord gedreven zijn, Joden, Sinti en Roma, politieke gevangenen, dienstweigeraars, homoseksuelen, Jehova’s getuigen en gehandicapten.
Het is een project van een Duitse kunstenaar, Gunter Demnig die voor het stadhuis van zijn woonplaat Keulen op 16 december 1992, de vijftigste verjaardag van het bevel van Heinrich Himmler tot deportatie van duizend Roma en Sinti, een steen legde met de eerste regels van dit bevel gegraveerd in een messing plaatje.
Ruim 2 jaar later, op 4 januari 1995 plaatste hij in Keulen de eerste Stolpersteine, toen nog zonder toestemming van de autoriteiten. Sindsdien zijn er Stolpersteine gelegd in een groeiend aantal landen. Zie voor een overzicht Stolpersteine op Wikipedia. Een overzicht van Nederlandse gemeenten vind je ook op Wikipedia: Lijst van Nederlandse gemeenten.
Hier vlakbij vind je ze in Kampen, Hattem en Zwolle. Let er eens op, en sta eens stil bij de ellende die ze vertegenwoordigen. Je kunt lezen over miljoenen slachtoffers, maar als je in straat na straat wordt geconfronteerd met individuele gevallen, als slachtoffers opeens namen en adressen krijgen, dàn begint de omvang van die krankzinnige moordpartij pas echt tot je door te dringen.
